Erkenning, gezag en het kiezen van een naam
Als je een geregistreerd partnerschap hebt of getrouwd bent, ontstaat het ouderschap automatisch. Als dit niet het geval is, kan de andere ouder het kindje nog voor de geboorte erkennen. Sinds 1 januari 2023 krijgen ongehuwde en niet-geregistreerde partners automatisch samen met de moeder het gezamenlijk ouderlijk gezag als het kind is erkend.
Bij de erkenning geef je ook door welke achternaam jullie voor het kind kiezen. Sinds 1 januari 2024 zijn er verschillende combinaties van achternamen mogelijk. Op de website van de Rijksoverheid staan in de factsheet ‘Uitbreiding naamkeuze: gecombineerde achternaam’ voorbeelden van de verschillende combinaties. Als je een keuze hebt gemaakt, geldt deze achternaam ook voor eventuele volgende kinderen.
Na de bevalling moet je binnen drie dagen aangifte doen van de geboorte van het kind. Tegenwoordig kan dit bij veel gemeentes digitaal. Bij de aangifte geef je de voornaam van het kind door. Na de aangifte ontvang je per post het Burgerservicenummer van jouw kind.
De kosten
Een baby brengt kosten met zich mee. Tegelijkertijd zijn er verschillende toeslagen beschikbaar om een deel van deze kosten mee te kunnen voldoen. Iedere ouder heeft recht op kinderbijslag. Kinderbijslag vraag je aan bij de Sociale Verzekeringsbank (de SVB). Na de aangifte van de geboorte bij de gemeente krijg je per post bericht van de SVB hoe je de kinderbijslag kan aanvragen.
Als je kind naar de kinderopvang gaat, heb je waarschijnlijk ook recht op kinderopvangtoeslag. Deze kan je aanvragen via ‘Mijn toeslagen’ op de website van de Belastingdienst. De hoogte van de toeslag hangt samen met de hoogte van jouw inkomen.
Sommige ouders hebben ook recht op kindgebonden budget. Dit is afhankelijk van jullie inkomen. Als je kinderopvangtoeslag, huurtoeslag of zorgtoeslag ontvangt, krijg je vanzelf kindgebonden budget als je daar recht op hebt. Als je deze toeslagen niet ontvangt, maar wel recht hebt op kindgebonden budget, kan je dit zelf aanvragen via ‘Mijn toeslagen’ op de website van de Belastingdienst.
Wat als er iets met één van jullie gebeurt
Je moet er niet aan denken, maar er kan een situatie ontstaan dat één of beide ouders komen te overlijden. In dat geval geldt de wettelijke regeling voor de erfenis, tenzij je een testament hebt opgesteld.
In een testament kan je jouw partner aanwijzen als erfgenaam (als je niet bent getrouwd of geen geregistreerd partnerschap hebt gesloten). Ook kan je in jouw testament de voogdij over jullie kind vastleggen en het bewind regelen.
Het is ook mogelijk om een voogd aan te wijzen in het gezagsregister bij de rechtbank. Dit is gratis en regel je door het ‘webformulier voor aantekening gezag na overlijden’ in te vullen op de website van de Rechtspraak.
Minder juridisch, maar niet minder belangrijk
Een onderwerp dat minder juridisch is, maar niet minder belangrijk, is de verdeling van de zorg en financiën na de bevalling. Uit onderzoek van het CBS blijkt dat 4 op de 10 ouders werk en zorg het liefst gelijk verdelen. In de praktijk is dat voor nog geen 1 op de 10 stellen daadwerkelijk het geval. Het is verstandig om voor de bevalling met elkaar in gesprek te gaan en te bespreken hoe jullie de zorg voor je zien. Als één van jullie of jullie allebei minder gaan werken, is het ook belangrijk om uit te zoeken wat de gevolgen hiervoor zijn voor jullie inkomsten.
Een online tool om je te helpen
Hoe weet je nou wat er in jouw situatie belangrijk is om te regelen? Om je hierbij te helpen heeft de Rijksoverheid een online tool ontwikkeld waarmee je een persoonlijk overzicht kunt maken. Vul de vragen in op de website van de Rijksoverheid en je krijgt een persoonlijke checklist!
