De ambitie van het programma was het voorkomen van schade bij kinderen door de scheiding van hun ouders. Het programma streefde ernaar om ieder kind op te laten groeien in een veilige en gezonde omgeving, ook als de ouders uit elkaar gaan of zijn.

De grondgedachte van het Programma was dat de overheid niet bij machte is om een dergelijk groot maatschappelijk probleem – kinderen die schade lijden door een scheiding – zelf op te lossen met interventies en wet- en regelgeving. In plaats daarvan beoogde het programma dat gebruik gemaakt wordt van de kennis, ervaring en bagage van professionals en organisaties in het veld. De uitvoering van het programma was gericht op het stimuleren van een maatschappelijke beweging het in de praktijk beproeven van een nieuwe de-escalerende scheidingsaanpak, waardoor minder conflicten en juridische strijd ontstaat. In maart 2022 stopte het programma en werd de eindrapportage gepresenteerd.

Eindrapportage; Programma Scheiden zonder Schade

In de eindrapportage wordt geconcludeerd dat het programma kansrijke producten heeft opgeleverd, zoals de pilot Gezinsvertegenwoordiger, de pilotprocedure Gezamenlijke Toegang Ouders, en de pilot Specialist Contactverlies. In de pilots is geëxperimenteerd met een aparte advocaat die het hele gezin vertegenwoordigt en een nieuwe procedure waarbij ouders snel en toegankelijk een geschil over hun scheiding voor konden leggen aan de rechter. Daarnaast is onderzocht hoe scheidingen met een risico op contactverlies tussen een ouder en het kind het best begeleid kunnen worden. Door het programma is er zowel maatschappelijk als professioneel  een breed besef van urgentie ontstaan dat kinderen, hun ouders en hun netwerk hulp en ondersteuning nodig hebben bij scheiden en het verdienen om goed door het scheidingsproces heen te komen.

Tegelijkertijd is er het besef dat er nog een lange weg te gaan is en dat het uiteindelijk doel -om schade bij kinderen door scheiding van hun ouders te voorkomen- nog niet behaald is.

Het Programma Scheiden zonder Schade is afgerond, maar vanwege de complexiteit van de problematiek verwacht ik dat de complexe echtscheiding ook na afloop van het Programma Scheiden zonder  Schade een hot topic zal blijven, zowel onder professionals en organisaties in het veld als in Den Haag op de ministeries.

Wilke Maas-van Weert