De Wet BETS
Sinds 1 september 2016 biedt de wet erfgenamen, die een nalatenschap zuiver hebben aanvaard, enige bescherming. Dat is het geval indien in een later (?) stadium blijkt van het bestaan van schulden van de overledene. Het moet dan gaan om schulden waarvan de erfgenamen het bestaan niet kenden, en ook niet behoorden te kennen. De erfgenamen kunnen dan, binnen drie maanden na de ontdekking van de schuld, de kantonrechter vragen om alsnog beneficiair te mogen aanvaarden. De kantonrechter zal vervolgens beoordelen of het verzoek tijdig is gedaan en of er daadwerkelijk sprake is van een onverwachte schuld. De wet maakt deze ‘ontsnapping’ slechts mogelijk gemaakt voor uitzonderingsgevallen.
Praktijkgeval
Een uitzonderingsgeval deed zich recentelijk voor in onze erfrechtpraktijk. Twee erfgenamen hebben een nalatenschap zuiver aanvaard. Beide erfgenamen hebben zich gedurende het leven van overledene een goed beeld kunnen vormen van de financiële positie van overledene. Daarbij had overledene de erfgenamen voorafgaand aan het overlijden nog een persoonlijk notitieboekje overhandigd. Hierin stonden alle inlogcodes en bankgegevens genoteerd, zodat de erfgenamen zich eenvoudig de toegang tot de bankrekeningen konden verschaffen na het overlijden. Ook verzorgde de erfgenamen de aangifte Inkomstenbelasting voor de overledene. Hierdoor waren zij ook bekend met het inkomen, het vermogen en de schulden van overledene.
Nadat de erfgenamen de nalatenschap zuiver hebben aanvaard, ontvangen zij een emailbericht van een in Nederland gevestigde bank. De bank schrijft hen dat overledene de bank nog een bedrag van € 370.000,00 verschuldigd was. Dit wisten de erfgenamen niet. Overledene had – zo vernemen de erfgenamen – tijdens leven, als gevolg van een echtscheiding, zijn woning met een aanzienlijke restschuld moeten verkopen. De bank heeft met overledene en diens ex-echtgenote vervolgens een overeenkomst gesloten waarbij de bank afziet van het innen van de schuld. De bank stelde echter wel de voorwaarde dat de overeenkomst zou worden ontbonden als binnen een bepaalde termijn overledene of zijn ex-echtgenote zou komen te overlijden. Dit betekende dat de bank bij de erfgenamen (die de positie van overledene hebben opgevolgd) om terugbetaling van de schuld van € 370.000,00 vroeg.
De erfgenamen hebben vervolgens binnen de wettelijke termijn van 3 maanden een verzoek ingediend bij de kantonrechter met het verzoek de nalatenschap alsnog beneficiair te mogen aanvaarden. Zij stelden dat zij de schuld ten gunste van de bank niet kenden. Ook geven de erfgenamen aan dat zij de schuld ook niet behoorden te kennen nu deze niet bleek uit de administratie van overledene. Uit het boekje met persoonlijke gegevens van overledene is niet gebleken van enige relatie tot de betreffende bank. Ook zijn er geen bankafschriften of financiële jaaroverzichten aangetroffen in de administratie waaruit de relatie met de bank en/of de schuld blijkt. Uit de aangifte Inkomstenbelasting over de laatste jaren blijkt ook niet van een restschuld eigen woning. Tijdens de behandeling van het verzoek bij de kantonrechter heeft de bank nog aangeven dat zij altijd contact hebben gehad met een derde, nooit met de erfgenamen over deze schuld.
Oordeel kantonrechter
Op 10 mei 2019 volgt de beschikking van de kantonrechter, locatie Eindhoven. Hij oordeelt dat de erfgenamen voldoende gemotiveerd hebben gesteld dat zij niet op de hoogte waren van de schuld aan de Bank. Ook oordeelt de kantonrechter dat zij aan de hand van de administratie van de overledene, waaronder belastingaangiften en persoonlijke notities van de overledene, hebben toegelicht dat zij ook niet op de hoogte behoefden te zijn van deze schuld. Een heel fijn resultaat voor de erfgenamen. Zij hoeven uit hun privévermogen geen schuld van € 370.000,00 (meer) af te lossen bij de Bank.
Zoals gezegd is de wetsbepaling er voor noodsituaties; het betreft een uitzondering. De wet ontslaat de erfgenaam niet van de plicht om zelf voldoende onderzoek te doen in de administratie van de overledene naar schulden. Die verplichting gaat ver.
Advies
Ons advies is om een nalatenschap beneficiair te aanvaarden. Zeker wanneer er ook maar enige kans bestaat op onbekende schulden of onduidelijkheid over hoe de nalatenschap er uitziet. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onze erfrechtspecialisten. T. 040 – 244 8970 of info@claassenadvocaten.nl.