Wat is een executeur?

Een executeur (in het verleden executeur-testamentair genoemd) is degene die in het testament van een overleden persoon wordt benoemd. Hij heeft tot taak de nalatenschap (erfenis) van de overleden persoon  uit te voeren.

Tot executeur kunnen zowel rechtspersonen als natuurlijke personen (van vlees en bloed) worden benoemd. Denk aan familie van degene die is overleden, een echtgeno(o)t(e), partner of de kinderen. Ook een buitenstaander, zoals vrienden en/of kennissen, de accountant, een notaris of advocaat kan tot executeur worden benoemd. Dat geldt niet voor iedereen. Zo  kunnen bijvoorbeeld een kind dat de leeftijd van 18 jaar nog niet heeft bereikt, of een persoon die door de rechter onder bewind is gesteld, geen executeur zijn.

Executeur als taak aanvaarden of toch niet?

Niemand kan gedwongen worden executeur te worden. Het is van belang dat u als executeur weet waar u aan begint en er goed over na denkt voordat u de taak accepteert. U kunt de taak namelijk niet zo maar beëindigen of neerleggen. De executeur draagt een belangrijke verantwoordelijkheid; hij moet de gehele nalatenschap zo goed mogelijk afwikkelen. Dat is niet altijd eenvoudig omdat de functie van de executeur soms niet wordt begrepen door de erfgenamen, waardoor de samenwerking stroef kan verlopen. Het kan verstandig zijn om, als u benoemt bent tot executeur, een specialist te raadplegen om u te laten adviseren over het wel of niet aanvaarden van deze rol.

Als u de taak van executeur op u neemt, moet u naar de notaris om een verklaring van executele aan te vragen. Met die verklaring kunt u aantonen dat u executeur bent.

Wat doet een executeur?

In de wet is geregeld welke werkzaamheden tot het takenpakket van de executeur behoren. De overleden persoon kan er echter ook voor kiezen om in het testament af te wijken van de wettelijke taken van de executeur. Hij kan zodoende de executeur specifieke taken opleggen of zijn bevoegdheden inperken of verruimen.

Een executeur heeft twee wettelijke taken:

1. Het beheren van de (goederen van de) nalatenschap;
2. Het voldoen van de schulden van de nalatenschap.

Om de taken goed te kunnen uitvoeren is een executeur verplicht om een overzicht te maken van alle bezittingen en schulden op de datum van het overlijden van de overledene. Dit wordt een boedelbeschrijving genoemd.

Het verdelen van de erfenis is geen taak van een executeur. De executeur maakt de nalatenschap min of meer klaar voor verdeling. Hij inventariseert welke vermogensbestanddelen er zijn, betaalt de schulden en dat wat er vervolgens resteert geeft hij aan de erfgenamen. Zij gaan vervolgens met elkaar over tot verdeling van de erfenis.

Met het beheren van de (goederen van de) nalatenschap wordt bedoeld dat u als executeur bijvoorbeeld abonnementen opzegt, of een effectenportefeullie verkoopt (als blijkt dat deze enorm in waarde fluctueert) en/of de woning en inboedel laat taxeren. U voert als executeur met uitsluiting van de erfgenamen het beheer over de erfenis. Dit betekent dat het de erfgenamen niet is toegestaan om beheershandelingen uit te voeren. Wel vertegenwoordigt de executeur tijdens zijn taakvervulling de erfgenamen, zowel in als buiten rechte.

De tweede taak van een executeur is het voldoen van de schulden uit de erfenis die tijdens zijn beheer moeten worden nagekomen. Tot de schulden van de erfenis worden bijvoorbeeld gerekend de kosten van de uitvaart en de erfbelasting.

Soorten executeurs

De overleden persoon kan in het testament meerdere executeurs benoemen, ieder met een taak die bij hem/haar past. Denk aan de accountant die opdracht krijgt om als executeur de financiele zaken te regelen, en de kinderen die zich bezig mogen houden met de uitvaart.

Er zijn drie executeurs te onderscheiden; de begrafenisexecuteur, de beheersexecuteur en de executeur-afwikkelingsbewindvoerder.

1. Een ‘begrafenisexecuteur’ is de executeur die alleen de uitvaart mag regelen. Hij of zij is dus niet verantwoordelijk voor het betalen van de schulden of het opstellen van een boedelbeschrijving. Deze executeur ontvangt geen executeur testamentair vergoeding voor zijn werkzaamheden.
2. De (twee sterren) executeur houdt zich bezig met alle taken behorende tot het beheren van de nalatenschap en het voldoen van de schulden. U kunt daarbij denken aan het opmaken van de boedelbeschrijving, het betalen van de schulden en de kosten van uitvaart, hij doet de aangifte erfbelasting, zorgt ervoor dat speciale wensen in het testament worden uitgevoerd (bijvoorbeeld het onderbrengen van huisdieren) enzovoorts.
3. De executeur-afwikkelingsbewindvoerder (ook wel de drie sterren executeur) heeft dezelfde taken als een executeur met nog een paar extra bevoegdheden. Welke bevoegdheden dat zijn, staat in het testament. Vaak gaat het over het verdelen van de erfenis of de verkoop van een woning.

De executeur testamentair vergoeding en beloning

De beloning voor iemand die de functie van executeur vervuld, is volgens de wet 1% van het vermogen dat op het moment van overlijden aanwezig was. In het testament kan de overleden persoon een andere regeling hebben getroffen over de vergoeding van de executeur.

Kosten die de executeur maakt tijdens het uitoefenen van zijn of haar bevoegdheden, kunnen uit het nalatenschap worden voldaan als zij vallen onder beheershandelingen.

Executeur testamentair ontslaan

Als de erfgenamen niet tevreden zijn over het handelen van de executeur, dan is er de mogelijkheid om de executeur te laten ontslaan. Dit kan echter alleen als er een gewichtige reden is voor ontslag. U kunt dan denken aan de situatie dat de executeur tekort schiet in zijn taak.

Ontslag kan alleen door de rechter worden gegeven als de relatie tussen de executeur en de erfgenamen ernstig is verstoord en hiervoor een goed onderbouwde reden kan worden gegeven.

Einde taak executeur

Aan het eind van zijn taken dient de executeur rekening en verantwoording af te leggen over het door hem gevoerde beheer aan degene die na hem tot beheer bevoegd is. Dit kan een opvolgend executeur of vereffenaar zijn, maar het kunnen ook de erfgenamen van de erflater zijn. Gaan zij akkoord met de rekening en verantwoording, dan verlenen zij kwijting aan de executeur en eindigt daarmee diens verplichting als executeur.

Heeft u vragen over het zijn van executeur of over de executeur, neem dan vrijblijvend contact op met ons kantoor. Wij staan u graag te woord!

Lees hier meer over erfrecht.

Dit nieuwsbericht is misschien niet meer up to date. Voor de huidige informatie kunt u het beste contact met ons opnemen.